1. Masa atomowa
Masa atomowa, jak nazwa wskazuje, określa masę atomu. Wyraża się ją w unitach, co jak już wiemy jest dla nas skalą tak małą, że nie do ogarnięcia. Mówimy przecież o pojedynczych atomach! Dowiedzieliśmy się wcześniej, że jest ona średnią ważoną wszystkich izotopów pierwiastka.
Na przykład masa atomowa[1] dla litu to 6,94 u , a dla cyny 118,71 u.
2. Masa cząsteczkowa
To jest to samo co masa atomowa, tylko w odniesieniu (myślę, że tutaj bez zaskoczenia) do cząsteczek. A zatem znowu skala mikro (pojedyncze cząsteczki), wciąż pozostające w tylko w rozmytej mgle wyobraźni. Ale policzyć możemy, jak najbardziej.
Masa cząsteczkowa dla cząsteczki wody, kwasu siarkowego(VI) , Na3H2IO6 oraz Ca3(PO4)2 :
➤ Woda : 2 • 1u + 1 • 16u = 18 u
➤ Kwas siarkowy(VI) czyli H2SO4 : 2 • 1u + 1 • 32u + 4 • 16u = 98 u
➤ Na3H2IO6 : 3 • 23u + 2 • 1u + 1 • 127u + 6 • 16 u = 294 u
➤ Ca3(PO4)2 : 3 • 40u + 2 • 31u + 2 • 4 • 16 u = 310 u
3. Masa molowa
Jest to masa jednego mola substancji wyrażona w gramach. Jednostką[2] masy molowej jest g/mol (inny zapis : g • molー1 ). To jest taka najbardziej ,,normalna” masa, którą jesteśmy w stanie bez problemu sobie wyobrazić. Oblicza się ją dokładnie tak samo jak masę cząsteczkową, a zmienia się po prostu jednostka.
Policzmy masę molową dla (CuOH)2CO3 , CuSO4 • 5H2O
➤ (CuOH)2CO3 : 2 • (63,5 + 16 + 1) + 12 + 3 • 16 = 221 g/mol
➤ CuSO4 • 5H2O : 63,5 + 32 + 4 • 16 + 5 • (2 • 1 + 16) = 249,5 g • molー1
4. Masa nominalna
To masa cząsteczkowa, która została zaokrąglona do liczby całkowitej. Czyli na przykład dwa związki mogą mieć różną masę cząsteczkową, a taką samą masę nominalną. Spójrzmy :
Dla tlenku magnezu (MgO) masa cząsteczkowa wynosi 24,3 + 16 = 40,3 u , a masa nominalna wynosi 40 u.
Dla węgliku krzemu (SiC) masa cząsteczkowa wynosi 28,08 + 12,01 = 40,09 u , a masa nominalna wynosi również 40 u.
[1] Jest to tak naprawdę ,,względna masa atomowa”. Bezwzględna masa atomowa natomiast jest podawana w jednostkach masy, czyli np. gramach.
[2] Tutaj jeszcze dosłownie króciutki komentarz matematyczny, czyli pewnie Twój ulubiony. Przypominam tylko, że zapis do potęgi minus coś tam oznacza, że podnosimy do potęgi odwrotność.
Zapis ten jest mega wygodny dla autorów zadań, ponieważ dzięki temu nie muszą się bawić w żadne ułamki, dlatego też często go spotkacie i trzeba to ogarniać! Podobnie będzie ze stężeniem, bo tam jego jednostkę zaserwują Wam w postaci mol • dmー3 .
