Cześć. Mam dla Was świeżutki arkusz maturalny (próbna matura z chemii 2023), na którym możecie się przetestować. Arkusz nadesłał jeden z zawodników i nie został on przeze mnie sprawdzony, jednak może komuś się przyda.
Zadanie 1.
Dwa pierwiastki oznaczone umownie jako X i Y można zidentyfikować na podstawie poniższych informacji:
– pierwiastek X tworzy kation o ładunku 2+, który ma identyczną konfigurację elektronową z anionem o ładunku -1, utworzonym przez pierwiastek Y,
– w wyniku badań masę A związku utworzonego przez wcześniej wymienione jony w treści zadania oszacowano na 391 g/mol.
– związek A rozpuszczono w wodzie, nad którą umieszczono warstwę rozpuszczalnika organicznego. Dalej przepuszczono gazowy chlor i otrzymano rezultat ukazany na jednym ze zdjęć:
Zadanie 1.1 (0 – 2)
Uzupełnij poniższą tabelę. Wpisz symbole pierwiastków X i Z, numer grupy układu okresowego oraz symbol bloku konfiguracyjnego, do którego należy każdy z pierwiastków.
Zadanie 1.2. (0 – 1)
Przedstaw skróconą konfigurację elektronową pierwiastka Y w stanie podstawowym. Zastosuj zapis konfiguracji elektronowej z uwzględnieniem podpowłok.
…………………………………………………………………………………………………………………
Zadanie 1.3. (0 – 1)
Wybierz odpowiedni numer zdjęcia opisujący obserwacje po przepuszczeniu przez roztwór zawierający sól A gazowy strumień chloru.
Obserwacje opisuje odpowiednio zdjęcie 1 / zdjęcie 2 / zdjęcie 3.
Zadanie 2.
Jon cyjankowy, w połączeniu z tlenem tworzy cyjanian sodu, który zawiera anion o wzorze elektronowym ukazanym poniżej.
Jego otrzymywanie można przeprowadzić w procesie ogrzewania mocznika i węglanu sodu, w wyniku czego otrzymuje się cyjanian sodu o wzorze, ditlenek węgla oraz gaz, który barwi wilgotny papierek wskaźnikowy na kolor niebieski.
Zadanie 2.1. (0 – 1)
Przerysuj wzór anionu cyjanianu sodu, atomy X, Y i Z oznacz jako tlen, azot i węgiel.
Zadanie 2.2. (0 – 1)
Zapisz równanie reakcji otrzymywania cyjanianu sodu w procesie ogrzewania mocznika i węglanu sodu.
Równanie reakcji:
……………………………………………………………………………………………………………….
Informacja do zadań 3. i 4.
Pierwiastek X jako jedyny w obrębie okresu 4 nie tworzy barwnych jonów jako metal bloku d. Jest to związane z jego konfiguracją elektronową, która nie pozwala na stan wzbudzenia. Inne metale bloku d z tego okresu, jak przykładowo kobalt są barwne z racji na obecność niesparowanych elektronów, rozszczepiają się w obecności ligandów na orbitale o różnej energii (t2g oraz eg) różniące się energią:
W przypadku gdy elektrony w sytuacji rozpatrywanego jonu Co3+ o konfiguracji d 6 utworzą „nową” konfigurację o niższej energii – obsadzając orbitale t2g(6), co jednocześnie pozwala na wzbudzanie elektronów z jednoczesnym przeniesieniem na wyższy energetycznie orbital eg, zgodnie ze schematem:
Co w rzeczywistości przekłada się na pochłanianie określonej długości fali i przyjmowanie odpowiedniej barwy dla roztworu.
Zadanie 3. (0 – 2)
Zidentyfikuj metal bloku d, który leży w okresie 4 wiedząc, że jest on bezbarwny – na podstawie treści wprowadzającej do zadania. Odpowiedź uzasadnij w oparciu o konfigurację elektronową (bez rozszczepienia orbitali – podpowłoka 3d).
Szukanym metalem jest:
…………………………………………………………………………………………………………………
Uzasadnienie:
Szukany metal ma konfigurację [Ar] 4s2 ……………………………, co przekłada się bezpośrednio na (barwne / bezbarwne) barwy roztworów tworzone przez jony tego pierwiastka.
Zadanie 4. (0 – 2)
Szukany metal roztwarza się w stężonym kwasie azotowym z utworzeniem azotanu(V) amonu.
Napisz w formie jonowej skróconej z uwzględnieniem liczby oddawanych lub pobieranych elektronów (zapis jonowo-elektronowy) równania procesów redukcji i utleniania zachodzących podczas opisanej przemiany.
Równanie reakcji redukcji:
………………………………………………………………………………………………………………………………. Równanie reakcji utlenienia:
……………………………………………………………………………………………………………………………….
Informacja do zadania 5. i 6.
Tytan tworzy dwutlenek tytanu, który w przemyśle wykorzystywany jest jako biały pigment. Związek ten można otrzymać ogrzewając w wysokiej temperaturze minerał ilmenit o wzorze FeTiO3. Poniżej przedstawiono strukturę krystaliczną TiO2.
Zadanie 5. (0 – 1)
Uzupełnij poniższe zdania.
Dwutlenek tytanu może być zaliczony do kryształów (metalicznych / jonowych / kowalencyjnych / molekularnych), ponieważ:
- Jest zbudowany z cząsteczek TiO2, które łączą się ze sobą oddziaływaniami międzycząsteczkowymi.
- Jest zbudowany z kationów tytanu (Ti4+) oraz anionów tlenkowych (O2-).
- Tworzy strukturę, w której to rdzenie atomowe są otoczone wspólną „chmurą” elektronów zdelokalizowanych.
- Jest zbudowany z atomów, które łączą się wiązaniami kowalencyjnymi spolaryzowanymi.
Zadanie 6. (0 – 1)
Zapisz w formie cząsteczkowej zbilansowane równanie reakcji otrzymywania ditlenku tytanu z minerału ilmenitu.
…………………………………………………………………………………………………………………
Zadanie 7.
Wodorotlenek miedzi(II) można roztworzyć w amoniaku otrzymując aminakompleks miedzi(II), dla którego można przypisać liczbę koordynacyjną dla atomu centralnego równą 4. Poniżej przedstawiono wzór strukturalny otrzymanego jonu kompleksowego miedzi(II).
Zadanie 7.1. (0 – 1)
Zapisz w formie jonowej skróconej równanie reakcji roztwarzania wodorotlenku miedzi(II) w amoniaku.
…………………………………………………………………………………………………………………
Zadanie 7.2. (0 – 1)
Na podstawie przedstawionego wzoru strukturalnego tetraaminamiedzi(II) dokończ poniższe zdania.
Miedź w badanym kompleksie występuje na +2 stopniu utlenienia, kształt kompleksu można
określić jako …………………………………………………… , zaś kąty między cząsteczkami
ligandów w postaci amoniaku są ( typowe / nietypowe ) dla tej geometrii i wynoszą odpowiednio
……………………………………………. stopni.
Zadanie 8.
Dla reakcji kinetycznej, dla której poniżej przedstawiono wykres zmiany cząsteczek (N/N0) w czasie t/t1/2 (Rys 1.) można zapisać, że czas połowniczego rozpadu (t1/2) wynosi:
t1/2=ln(2)k
gdzie: k – stała szybkości reakcji.
Rozpad promieniotwórczy pewnego radionuklidu przedstawiono poniżej (Rys 1.):
Zadanie 8.1. (0 – 1)
Zależność opisana na wykresie (Rys 1.) odpowiada reakcji rzędu:
- Pierwszego rzędu.
- Zerowego rzędu.
- Drugiego rzędu.
- Na podstawie wykresu nie jest możliwe określenie rzędu badanej reakcji rozpadu.
Zadanie 8.2. (0 – 2)
W poniższej tabeli zestawiono czasy półtrwania wybranych radionuklidów:
Radionuklid | t1/2 |
210Po | 138 dni |
226Ra | 1620 lat |
238U | 4,5 109 lat |
Wiedząc, że doświadczalnie wyznaczona wartość k dla badanego radionuklidu wynosiła
4,1 10-4 rok-1 ustal, który izotop użyto do badania.
Zadanie 9.
Celem roztworzenia siarczanu(IV) sodu i siarczku potasu postanowiono hipotezę, że użycie kwasu azotowego(V) do tego celu będzie odpowiednie. W tym celu przygotowano dwie probówki zawierające zawiesiny obu związków. Przewidywano, że w probówce (I) zawierającej siarczan(IV) sodu wytworzy się gaz – bezbarwny o ostrym zapachu, w drugiej (II) zawierającej siarczek potasu – o charakterystycznym zapachu zgniłych jaj, zaś w obu probówkach osady ulegną roztworzeniu. Po przeprowadzeniu doświadczenia zauważono, że wyłącznie reakcja w probówce (I) zaszła zgodnie z przewidywanym efektem. W probówce (II) zawuważono wytrącanie się jasnożółtego osadu elementarnej substancji X oraz wydzielenie bezbarwnego gazu Y, który brunatnieje w kontakcie z powietrzem atmosferycznym.
Zadanie 9.1. (0 – 1)
Zapisz w formie cząsteczkowej, równanie reakcji zachodzące w probówce (I).
……………………………………………………………………………………………………………….
Zadanie 9.2. (0 – 2)
Podaj nazwy systematyczne otrzymanych substancji X i Y.
Substancja X ……………………………. Substancja Y ……………………………….
Zadanie 10. (0 – 1)
Substancje zawierające atomy lub cząsteczki o niesparowanych elektronach ulegają oddziaływaniu z niejednorodnym polem magnetycznym. Zjawisko takie nazywa się paramagnetyzmem, w przypadku zaś, gdy substancja lub cząsteczka zawiera wszystkie elektrony sparowane jest diamagnetyczna i zostaje ona wypychana z pola magnetycznego.
Spośród wymienionych niżej substancji zaznacz te, które wykazują właściwości diamagnetyczne.
Fe Mn Ni Zn Na Ba
Zadanie 11.
Fluorowodór może wykazywać właściwości amfiprotyczne w myśl teorii kwasów i zasad Brönsteda, ulegając autodysocjacji. Z racji na silne oddziaływania wodorowe między cząsteczkami HF, w reakcji autodysocjacji mogą brać trzy cząsteczki z utworzeniem m.in. jonu H2F+ obok drugiego produktu.
Zadanie 11.1. (0 – 1)
Napisz równanie reakcji autodysocjacji kwasu HF, w której biorą udział dwie cząsteczki tego kwasu na podstawie definicji kwasów i zasad Brønsteda. Wzory odpowiednich drobin wpisz w poniższą tabelę.
Zadanie 11.2. (0 – 1)
Napisz równanie reakcji autodysocjacji kwasu HF, w której biorą udział trzy cząsteczki tego kwasu.
………………………………………………………………………………………………………………..
Zadanie 12. (0 – 1)
W laboratorium przygotowano trzy probówki zawierające sole chromu.
Oceń prawdziwość poniższych zdań.
- Pozostawienie probówki nr I wobec dostępu powietrza pozwoli po upływie czasu otrzymać barwę identyczną jak początkowo w probówce II.
- Dodanie do probówki nr II roztworu nadtlenku wodoru w środowisku zasadowym pozwoli otrzymać barwę identyczną jak początkowo w probówce III.
- Dodanie do probówki nr II roztworu wodorotlenku sodu pozwoli otrzymać związek kompleksowy chromu(III) dla którego liczba koordynacyjna będzie wynosić 4 lub 6.
- Dodanie do probówki nr III roztworu niewielkiej ilości wodorotlenku sodu pozwoli otrzymać żółte zabarwienie probówki.
- Po dodaniu do wszystkich probówek po wykonaniu czynności w obserwacji IV. soli srebra(I) pozwoli otrzymać osad we wszystkich probówkach.
Prawdziwe są zdania:
- I., III., IV.
- II., IV., V.
- I., III., IV., V.
- III., IV., V.
Zadanie 13. (0 – 2)
Na poniższych reakcji:
Cd(s)+Ni(aq)2+ → Cd(aq)2++Ni(s)
Ni(s)+Pd(aq)2+ → Ni(aq)2++Pd(s)
Zn(s)+Cd(aq)2+ → Zn(aq)2++Cd(s)
Uszereguj metale według wzrastającej aktywności elektrochemicznej.
………………………………………………………………………………………………………………..
Zadanie 14.
Elektroda wodorowa (półogniwo wodorowe), wykonane z platyny i po umieszczeniu w kwaśnym elektrolicie omywana jest gazowym wodorem, odpowiednich warunkach potencjał elektrody wodorowej wynosi 4,44 V, jednak to względem niej wyznaczono inne wartości potencjałów standardowych, stąd umowny potencjał standardowej elektrody wodorowej wynosi 0 V. W trakcie badania celem wyznaczenia potencjałów nie należy używać np. związków arsenu które potrafią „zatruć” elektrodę poprzez jej dezaktywację w wyniku utworzenia innych związków arsenu.
Zadanie 14.1. (0 – 2)
Wzór Nernsta opisujący potencjał półogniwa wodorowego można przedstawić jako:
E°(SHE)=E°(H+/H2) + 0,059 log [H+]
gdzie: E°(SHE) – potencjał standardowej elektrody wodorowej, E°(H+/H2) – potencjał umowny elektrody wodorowej równy 0,00 V.
Oblicz ile musi wynosić stężenie jonów wodorowych w skonstruowanym ogniwie, tak aby katodę stanowiła standardowa elektroda wodorowa, anodę stanowiła blaszka cynkowa zanurzona w roztworze jonów cynku, zaś siła elektromotoryczna ogniwa (SEM) wynosiła 0,76 V w temperaturze 25 ℃.
Zadanie 14.2. (0 – 1)
Arsenowodór (AsH3) może być otrzymany w wyniku działania kwasami lub wodą na arsenki metali.
Zapisz w formie cząsteczkowej równanie reakcji otrzymywania arsenowodoru w wyniku działania kwasem siarkowym(VI) na arsenek cynku.
………………………………………………………………………………………………………………..
Zadanie 15.
Sole trudno rozpuszczalne w wodzie dysocjują w bardzo niewielkim stopniu w myśl reakcji równowagowej, którą ogólnie przedstawiono na schematycznie, dla soli o stechiometrii ogólnej AaBb dysocjacja przebiega następująco:
AaBb ⇄ a Ab++b Ba-
której odpowiada wyrażenie na iloczyn rozpuszczalności:
K(AaBb)=[Ab+]a[Ba-]b
Jeżeli rozpuszczalność S oznacza liczbę moli zdysocjowanej soli trudno rozpuszczalnej na 1 dm3 roztworu, to [Ab+] = a∙S oraz [Ba-] = b∙S, tym samym K(AaBb)=(a∙S)a(b∙S)b.
Iloczyn rozpuszczalności dla fosforanu(V) wapnia wynosi K(Ca3(PO4)2) wynosi 2,00 ∙ 10 -33.
Zadanie 15.1. (0 – 1)
Zapisz wyrażenie na iloczyn rozpuszczalności fosforanu(V) wapnia.
K(Ca3(PO4)2) = [ ] [ ]
Zadanie 15.2. (0 – 1)
Zapisz w formie jonowej skróconej równanie reakcji dysocjacji fosforanu(V) wapnia.
………………………………………………………………………………………………………………..
Zadanie 15.3. (0 – 2)
Oblicz rozpuszczalność molową fosforanu(V) wapnia, podaj końcową wartość S w odpowiedniej jednostce.
Zadanie 16.
W laboratorium przygotowano roztwór będący mieszaniną kwasów. W celu jego przygotowania w zlewce o pojemności 250 cm3 umieszczono 25,0 cm3 roztworu kwasu chlorowodorowego o stężeniu 0,1 mol/dm3 i 25,0 cm3 kwasu selenowodorowego o stężeniu 0,1 mol/dm3.
W dalszej części doświadczenia powstały roztwór dobrze wymieszano i postanowiono wyznaczyć całkowite stężenie jonów wodorowych, które zależy od poszczególnych roztworów użytych do przygotowania mieszaniny kwasów.
Zadanie 16.1. (0 – 2)
Oblicz hipotetyczną wartość pH otrzymanej mieszaniny kwasów poprzez obliczenie całkowitego stężenia [H+]c, które jest zależne od stężenia [H+]Cl otrzymanego z dysocjacji kwasu HCl oraz [H+]Se, które otrzymano z dysocjacji kwasu H2Se. Przyjmij, że kwasy te nie oddziaływują na siebie wzajemnie, a wartość [H+]c jest zależna od izolowanych procesów dysocjacji kwasowej.
Zadanie 16.2. (0 – 2)
W poleceniu 16.1. przyjmuje się zbyt duże uproszczenie, bowiem dysocjacja kwasu mocnego wpływa na dysocjację słabego kwasu. Rzeczywista wartość pH badanego roztworu wynosi około większa od wartości hipotetycznej obliczonej w poleceniu 16.1, co jest bezpośrednio związane z równaniem reakcji dysocjacji słabego kwasu selenowodorowego:
H2Se ⇄ 2H+ + Se 2-
Wiedząc, że w roztworze są obecne dodatkowe jony wodorowe pochodzące z dysocjacji kwasu chlorowodorowego na podstawie reguły przekory, wyjaśnij obserwowaną różnicę w otrzymanych wartościach pH roztworów.
Wyjaśnienie:
…………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………..
Zadanie 17. (0 – 2)
W silnikach spalinowych w warunkach wysokiej temperatury wobec tlenu przebiegają różne reakcje uboczne. Poniżej przedstawiono zapisy dwóch reakcji zachodzących podczas azotem i tlenem oraz dalszym utlenianiem tlenku azotu(II).
- N2 (g) + O2 (g) → 2NO (g) ∆H°(I) = 182,5 kJ/mol
- NO2 → NO (g) + 0,5 O2 (g) ∆H°(II) = 57,05 kJ/mol
Oblicz standardową entalpię reakcji przemiany: N2 (g) + 2O2 (g) → 2NO2 (g). Wynik podaj z dokładnością do 0,01 kJ.
Zadanie 18.
Wanad jako pierwiastek bloku d występuje na +III i +IV stopniu utlenienia oraz tworzy amfoteryczny tlenek wanadu. Związek ten jako ciemnoniebieskie ciało stałe roztwarza się w kwasie chlorowodorowym z utworzeniem chlorku wanadylu, zaś w zasadzie z utworzeniem złożonego anionu wanadanowego [V4O9]2-.
Zadanie 18.1 (0 – 2)
Podaj wzór chlorku wanadylu, wiedząc że cała cząsteczka tworząca kation ma ładunek +2, zaś masa chlorku wanadylu wynosi 137 g/mol.
Zadanie 18.2. (0 – 1)
Tlenek, o którym mowa w zadaniu roztwarza się z utworzeniem złożonego jonu [V4O9]2-. Zapisz wzór otrzymanej wanadu, wiedząc że do roztworzenia tlenku wanadu użyto wodorotlenku sodu i ustal stopień utlenienia wanadu w tej soli.
Wzór otrzymanej soli: ……………………………. Stopień utlenienia wanadu: …………..
Zadanie 19. (0 – 2)
Jedną z reakcji, która zachodzi pod wpływem twardnienia zaprawy betonowej z udziałem wody można zapisać jako:
6 (SiO2) ∙ (CaO)3 + 18 H2O → (SiO2)6 ∙ (CaO)5 5H2O + 13 Ca(OH)2
Oblicz jaką masę wody potrzeba zużyć, aby całkowicie utwardzić (SiO2) ∙ (CaO)3, o masie 1,00 kg. Wynik podaj z dokładnością do 0,001 g.
Zadanie 20. (0 – 2)
W laboratorium dysponowano czterema probówkami opisanymi kolejno jako I, II, III i IV, które zawierały w losowej kolejności substancje takie jak: NH4Cl, Na2CO3, FeCl3 i Pb(NO3)2. Przeprowadzono reakcje krzyżowe między probówkami uzyskując następujące wyniki, które dla ułatwienia zestawiono w tabeli:
I | II | III | IV | |
I | – | – | Biały osad | |
II | – | – | Biały osad | |
III | – | – | Biały osad | |
IV | Biały osad | Biały osad | Biały osad |
Uzupełnij poniższe zdania zakreślając odpowiednią odpowiedź.
Dalej celem identyfikacji probówek I, II i III dodano odpowiednio odczynnika (I) jako (roztworu wodorotlenku sodu / roztworu kwasu siarkowego(VI) / etanolu). Próby krzyżowe pozwalają jednoznacznie zidentyfikować (NH4Cl / Na2CO3 / FeCl3 / Pb(NO3)2).
Dodanie wybranego odczynnika (I) do probówki nr I nie pozwoliło zauważyć żadnych zmian, co pozwalają wstępnie zidentyfikować (NH4Cl / Na2CO3 / FeCl3 / Pb(NO3)2).
Dodanie wybranego odczynnika (I) do probówki nr II pozwoliło otrzymać brunatny osad, co pozwalają jednoznacznie zidentyfikować (NH4Cl / Na2CO3 / FeCl3 / Pb(NO3)2).
Dodanie wybranego odczynnika (I) do probówki nr III pozwoliło uzyskać gaz, który barwi zwilżony papierek wskaźnikowy na kolor niebieski, co pozwalają jednoznacznie zidentyfikować (NH4Cl / Na2CO3 / FeCl3 / Pb(NO3)2).
Ostatecznym potwierdzeniem zawartości w probówce nr I będzie reakcja wobec odczynnika (II) jako (roztworu wodorotlenku sodu / roztworu kwasu siarkowego(VI) / etanolu), w wyniku czego zaobserwuje się (wytrącanie osadu / wydzielanie bezbarwnego gazu, który barwi papierek wskaźnikowy na kolor niebieski / pienienie się zawartości probówki / odbarwienie roztworu).
Zadanie 21. (0 – 2)
Dwa izomeryczne węglowodory o wzorze C7H8 poddano kilku reakcjom celem identyfikacji ich struktury. Węglowodór A ulega reakcji bromowania w obecności FeBr3 jak i pod wpływem światła, w przeciwieństwie do węglowodoru B, który może reagować z bromem bez obecności katalizatorów. Całkowita redukcja A prowadzi do otrzymania metylocykloheksanu, zaś B do n-heptanu. Związek B występuje w konfiguracji geometrycznej (trans, trans), w przeciwieństwie do związku A, który nie tworzy innych możliwych izomerów, które spełniają warunki zadania.
Narysuj wzory półstrukturalne (grupowe) szukanych węglowodorów.
Zadanie 22.
Pewien węglowodór o wzorze C5H12 poddano reakcji chlorowania w obecności światła.
Zadanie 22.1. (0 – 1)
Narysuj wzór półstrukturalny (grupowy) otrzymanego produktu chlorowania, wiedząc że w tej reakcji nie powstają inne produkty reakcji monochlorowania.
Zadanie 22.2. (0 – 1)
Otrzymany produkt monochlorowania poddano reakcji wobec wodorosiarczku potasu. KHS w reakcji z chlorowanymi pochodnymi węglowodorów zachowuje się analogicznie do ich tlenowych odpowiedników tworząc tioalkohole. Narysuj wzór półstrukturalny (grupowy) powstałego tioalkoholu i zaznacz w jakim mechanizmie otrzymano końcowy produkt.
Mechanizm przejścia obejmuje: (addycję / substytucję / hydratację).
Zadanie 23. (0 – 1)
Reakcja epoksydowania prowadzi do otrzymania epoksydów (oksiranów) – związków zawierających mały naprężony pierścień trójczłonowy, który tworzy się poprzez atom tlenu w reakcji substytucji nukleofilowej, zgodnie z przykładem pokazanym poniżej:
Reakcja ta może być dodatkowo katalizowana obecnością zasady.
Poniżej poddano przekształceniom dwa związki:
Zadanie 23.1. (0 – 1)
Narysuj wzory półstrukturalne (grupowe) otrzymanych produktów A i B.
Zadanie 23.2. (0 – 1)
Uzupełnij poniższe zdania.
(Prawdą jest / nieprawdą jest), że otrzymany związek A zawiera wyłącznie atomy węgla o hybrydyzacji sp2, zaś cały węglowodór A (można / nie można) nazwać epoksydem. Związek B zawiera mały pierścień czteroczłonowy, który (zgodnie z definicją – można / niezgodnie z definicją – nie można) zakwalifikować do epoksydów.
Informacja do zadań 24. – 26.
Poniżej przedstawiono wzory Fishera trzech wybranych stereoizomerów pochodnej pewnego nienaturalnego aminokwasu. Wyjściowy aminokwas można otrzymać w wyniku utlenienia dowolnego izomeru dichromianem(VI) potasu w kwaśnym środowisku w wyniku czego powstają izomery o wzorze sumarycznym HOOC-C(CH3)(NH2)-CO-CH3.
Zadanie 24. (0 – 1)
Uzupełnij poniższe zdania.
Spośród wyżej przedstawionych enancjomery stanowi para …….. i ……… . Zaś diastereoizomery
będą stanowić odpowiednio ………. i …………… .
Zadanie 25. (0 – 1)
Narysuj wzór Fishera, aminokwasu powstałego z pochodnej II, który otrzymano w wyniku utlenienia pod wpływem działania mieszaniny K2Cr2O7 i H2SO4.
Zadanie 26. (0 – 1)
Oceń jak zmieniły się stopnie utlenienia atomów węgla przed i po zakończeniu reakcji utleniania wobec mieszaniny K2Cr2O7 i H2SO4.
Atom węgla | 1 | 2 | 3 | 4 |
Przed reakcją | ||||
Po reakcji |
Informacja do zadań 27. i 28.
Synteza jednek z flawoidów o aktywności przeciwbakteryjnej obejmuje następujące przekształcenie cyklicznej diaminy:
Zadanie 27. (0 – 1)
Na podstawie analizy wzoru strukturalnego przedstaw nieorganiczny produkt uboczny powstający w wyniku tej reakcji w postaci jego nazwy systematycznej.
Powstającym produktem ubocznym jest: ………………………………………………
Zadanie 28.1. (0 – 1)
Związek o poniższej strukturze:
poddano reakcji wobec nadmiaru stężonego nieorganicznego odczynnika (który otrzymano jako produkt uboczny).
Narysuj wzór półstrukturalny (grupowy) otrzymanego produktu reakcji:
Zadanie 28.2. (0 – 1)
Na podstawie produktu otrzymanego w poleceniu 27.1. uzupełnij poniższe zdania.
Otrzymany produkt powstaje w wyniku reakcji (odwodnienia / utleniania / redukcji / spalania), stąd
też można wnioskować o właściwościach (utleniających / redukujących / odwadniających) tego
odczynnika.
Informacja do zadań 29. – 31.
Użyteczną metodą syntezy estrów jest utlenianie ketonów z użyciem nadkwasów, zwane reakcją Baeyera – Villigera. W reakcji takiej atom tlenu ulega (formalnie) insercji w jedno z wiązań węgiel-węgiel z grupą karbonylową. Reguły migracji podstawników zakładają, że łatwiej powstaje ten produkt, przy bardziej podstawionym atomie węgla, dlatego też w to miejsce „wstawia się” atom tlenu, co szczegółowo przedstawiono na poniższym schemacie:
Zadanie 29. (0 – 2)
Na podstawie podobieństwa do cząsteczki nadtlenku wodoru wyjaśnij utleniające właściwości nadkwasu o wzorze ogólnym HO-O-CO-R. W odpowiedzi odwołaj się do szczegółowej budowy cząsteczki.
…………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………
Zadanie 30. (0 – 1)
Na poniższym schemacie zobrazowano przekształcenie, któremu poddano cykliczny keton, celem otrzymania laktonu, który może hydrolizować z utworzeniem aminokwasu.
Przedstaw wzór półstrukturalny (grupowy) otrzymanego estru.
Zadanie 31. (0 – 1)
Ester otrzymany w poleceniu 29. poddano hydrolizie w kwaśnym środowisku, narysuj wzór pólstrukturalny (grupowy) produktu reakcji hydrolizy z uwzględnieniem obecności nadmiaru jonów wodorowych w środowisku poreakcyjnym.
Zadanie 32. (0 – 1)
Związek na poniższym schemacie poddano redukcji:
Oceń prawdziwość poniższych zdań.
I. | W wyjściowym substracie można znaleźć atomy węgla o hybrydyzacji sp2 i sp3 w przeciwieństwie do powstałego produktu. | P | F |
II. | Powstały produkt reaguje z jonami miedzi(II) dając szafirowy kompleks. | P | F |
III. | Substrat daje pozytywny wynik próby Tollensa. | P | F |
Zadanie 33. (0 – 1)
Amanityna jako toksyna występująca w muchomorze sromotnikowym nie ulega trawieniu w układzie pokarmowym człowieka oraz nie jest wrażliwa na działanie wysokiej temperatury. W związku z tym muchomor sromotnikowy nie traci swych toksycznych właściwości nawet pod wpływem smażenia, pieczenia, czy nawet długotrwałego gotowania. Strukturę amanityny przedstawiono poniżej.
Podaj liczbę aminokwasów, z których zbudowana jest amanityna.
…………………………………………………………………………………………………………………
Zadanie 34. (0 – 1)
Poniżej przedstawiono fragment pewnego gangliozydu, który wchodzi w skład błon biologicznych. Hydroliza wiązania O-glikozydowego w środowisku kwasowym i jednoczesnej obecności enzymu pozwala z wyjściowego związku otrzymać cukier, nienaturalny aminokwas oraz kwas karboksylowy o długim nierozgałęzionym łańcuchu.
Na poniższym wzorze strukturalnym zaznacz miejsca hydrolizy oraz narysuj wzór półstrukturalny (grupowy) nazwij otrzymany cukier.
Otrzymany cukier to …………………………………………………..
Zadanie 35.
W wyniku kondensacji z jednej cząsteczki lizyny i dwóch cząsteczek glicyny mogą powstawać różne tripeptydy.
Zadanie 35.1. (0 – 1)
Napisz wszystkie możliwe sekwencje aminokwasów w tripeptydach o budowie liniowej – zastosuj trzyliterowe kody aminokwasów.
…………………………………………………………………………………………………………………
Zadanie 35.2. (0 – 1)
Na podstawie wzoru półstrukturalnego lizyny, oceń czy dowolny z powstałych tripeptydów dalej może kondensować z utworzeniem nienaturalnego białka. Przyjmij, że grupa aminowa na N-końcu oraz karboksylowa na C-końcu jest niezaangażowana w reakcję kondensacji.
…………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………
Zadanie 36. (0 – 1)
Poniżej przedstawiono wzór 2-cyjanoakrylanu etylu.
Narysuj wzór półstrukturalny (grupowy) wzór polimeru cyjanoakrylowego, który można otrzymać z tego związku.
Zadanie 37. (0 – 2)
Otrzymano syntetyczny tetrapeptyd peptyd o sekwencji:
Phe – Cys – S – S – Cys – Ala
Narysuj wzór półstrukturalny (grupowy) tego tetrapeptydu. Pamiętaj, że w zastosowanej notacji cząsteczki glicyny są połączone poprzez wiązanie disiarczkowe.
Odpowiedzi można uzyskać pisząc na adres mailowy nawetniejestemchemikiem@gmail.com wraz z krótką relacją jak Ci poszło 🙂 . Trzymam kciuki.
2 komentarzy
gdzie znajdę klucz odpowiedzi?
Gdzie można znaleźć odpowiedzi?