1. Reakcje wodorotlenków
Od razu na początku mam dla Ciebie dobrą wiadomość (jakby było pięknie, gdyby każdy post się tak otwierał!). Jeśli chodzi o reakcje wodorotlenków, to nie będzie ich dużo! Reakcje otrzymywania wodorotlenków były omówione już na samym wstępie, natomiast reakcje wodorotlenków amfoterycznych też przerobiliśmy osobno. Co zatem zostało?
Rozkład termiczny wodorotlenków.
Tu też jest super, bo te reakcje też zdążyliśmy już poznać, przecież tak właśnie otrzymywaliśmy tlenki!
Zn(OH)2 ⟶ ZnO + H2O
2Fe(OH)3 ⟶ Fe2O3 + 3H2O
Zobojętnienie wodorotlenków kwasami lub tlenkami kwasowymi.
Te reakcje również omawialiśmy przy tlenkach. Koniecznie zajrzyj do tego postu, ponieważ tłumaczyliśmy schematycznie te reakcje. Sam przebieg jest logiczny, ponieważ do zasadowego wodorotlenku dorzucamy coś kwasowego, zatem jest to reakcja zobojętnienia, w której naturalnie wydziela się cząsteczka wody.
Ba(OH)2 + H2SO4 ⟶ BaSO4 + 2H2O
2KOH + CO2 ⟶ K2CO3 + H2O
Wodorotlenki mogą reagować z solami , ale jest tutaj jeden ważny warunek, żeby w ogóle nam reakcja zaszła! Otóż substraty muszą być dobrze rozpuszczalne w wodzie, a jeden z produktów musi być osadem.
FeCl3 + 3KOH ⟶ Fe(OH)3 ↓+ 3KCl
Zn(NO3)2 + Ba(OH)2 ⟶ Zn(OH)2 ↓ + Ba(NO3)2
Tylko proszę Cię o jedno − nie ucz się tego na pamięć, bo to by szło oszaleć. Chociaż na chwilkę zastanówmy się, dlaczego jest takie wymaganie, aby reakcja zaszła!
Nie ucz się chemii na pamięć, jeśli nie ma takiej potrzeby! Damy radę to logicznie ogarnąć!
Teraz zobaczmy na dwa przykłady reakcji wodorotlenku z solą, które nie zajdą!
NaCl + KOH 
NaOH + KCl
Ba(OH)2 + NaNO3 NaOH + Ba(NO3)2
Ok, co tutaj jest podejrzane w tych reakcjach? Produkty ładniej rozpisane, wszystko zbilansowane, co nam nie gra… ? Zastanówmy się, przecież te reakcje są prowadzone oczywiście w roztworze wodnym, więc co by się działo w wodzie z tymi związkami? One będą nam dysocjować, to są przecież mocne elektrolity, co oznaczało, ze będą dysocjować w (mniej więcej) stu procentach!
A więc w takim roztworze nie istnieją cząsteczki np. wodorotlenku baru czy azotanu sodu, ale zdysocjowane już jony baru, sodu, azotanowe i wodorotlenowe. Tak samo jest w przypadku produktów! Produkty też by dysocjowały, więc otrzymamy po prostu roztwór, w którym znajdują się jony, a nie nasze cząsteczki.
No więc co zrobić, żeby takie reakcje wodorotlenków z solami w ogóle zaszły? Wystarczy, że jeden z produktów będzie nierozpuszczalny, wtedy nie będzie dysocjować i faktycznie reakcja zajdzie.
2. Reakcje wodorotlenków amfoterycznych
Reakcje te były omówione w poprzednim poście. Chciałem jednak, żeby wszystko było w jednym miejscu, dlatego dla dodatkowego treningu wrzucam tutaj kilka reakcji wodorotlenków amfoterycznych z kwasem i zasadą.
Be(OH)2 + 2NaOH ⟶ Na2[Be(OH)4]
Be(OH)2 + 2NaOH ⟶ Na2[Be(OH)4]
W przypadku wodorotlenku glinu mamy dwie możliwości, ponieważ glin może przyjmować dwie różne liczby koordynacyjne (LK = 4 lub LK = 6).
Al(OH)3 + NaOH ⟶ Na[Al(OH)4]
Al(OH)3 + 3NaOH ⟶ Na3[Al(OH)6]
Al(OH)3 + 3HCl ⟶ AlCl3 + 3H2O
Analogiczny dylemat można mieć w przypadku wodorotlenku chromu (III) :
Cr(OH)3 + NaOH ⟶ Na[Cr(OH)4] lub Cr(OH)3 + 3NaOH ⟶ Na3[Cr(OH)6]
